XỬ LÝ KHI NGƯỜI ĐẠI DIỆN THEO PHÁP LUẬT CỦA CHỦ THẺ TIẾT KIỆM LÀ NGƯỜI ĐỦ 7 TUỔI) BỊ CHẾT

Ông Trần X và bà Nguyễn A là vợ chồng có 01 người con chung là cháu Z (9 tuổi). Tháng 2/2020, bà A có mở riêng cho cháu Z sổ tiết kiệm tại ngân hàng (làm tài sản riêng của cháu Z). Tháng 9/2020, bà A chết. Trong trường hợp này ai sẽ là đại diện hợp pháp của cháu Z? Sổ tiết kiệm sẽ được xử lý như thế nào?

1. Quy định pháp luật về người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên

– Điều 21 Bộ luật Dân sự năm 2015 (“BLDS 2015”) quy định thì người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi.  Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.

– Khoản 1 Điều 136 BLDS 2015 thì cha, mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên.

2. Quy định pháp luật về quản lý, định đoạt tài sản riêng của con dưới 15 tuổi.

– Khoản 2 Điều 76 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 (“Luật HN&GĐ 2014”) quy định việc quản lý tài sản riêng của con dưới 15 tuổi: Tài sản riêng của con dưới 15 tuổi do cha mẹ quản lý. Cha mẹ có thể ủy quyền cho người khác quản lý tài sản riêng của con. Tài sản riêng của con do cha mẹ hoặc người khác quản lý được giao lại cho con khi con từ đủ 15 tuổi trở lên hoặc khi con khôi phục năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp cha mẹ và con có thỏa thuận khác.

– Khoản 1 Điều 77 Luật HN&GĐ 2014 quy định về việc định đoạt tài sản riêng của con chưa thành niên dưới 15 tuổi: Trường hợp cha mẹ hoặc người giám hộ quản lý tài sản riêng của con dưới 15 tuổi thì có quyền định đoạt tài sản đó vì lợi ích của con, nếu con từ đủ 09 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Quy định pháp luật về việc thực hiện giao dịch liên quan đến tiền gửi tiết kiệm của người chưa thành niên

Tại Khoản 3 Điều 3 Thông tư 48/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về tiền gửi tiết kiệm (“Thông tư 48”) thì người gửi tiền là công dân Việt Nam chưa đủ 15 tuổi thực hiện giao dịch tiền gửi tiết kiệm thông qua người đại diện theo pháp luật.

Theo tiết (iii) Điểm a Khoản 2 Điều 7 Thông tư 48 quy định thông tin trên Thẻ tiết kiệm sẽ có thông tin của người gửi tiền và thông tin của người đại diện theo pháp luật của người gửi tiền trong trường hợp gửi tiền gửi tiết kiệm thông qua người đại diện theo pháp luật.

Theo Khoản 1 Điều 12 Thông tư 48, khi gửi tiền tiết kiệm đối với trường hợp gửi tiền thông qua người đại diện theo pháp luật thì người đại diện theo pháp luật phải xuất trình giấy tờ chứng minh tư cách đại diện của người đại diện theo pháp luật, Giấy tờ xác minh thông tin của người đại diện theo pháp luật và Giấy tờ xác minh thông tin của người gửi tiền.

Theo Điều 18 Thông tư 48 quy định về thủ tục chi trả tiền gửi tiết kiệm tại địa điểm giao dịch của tổ chức tín dụng, ngoài xuất trình Thẻ tiết kiệm, trường hợp chi trả tiền gửi tiết kiệm thông qua người đại diện theo pháp luật, người đại diện theo pháp luật phải xuất trình giấy tờ chứng minh tư cách đại diện của người đại diện theo pháp luật, Giấy tờ xác minh thông tin của người đại diện theo pháp luật và Giấy tờ xác minh thông tin của người gửi tiền. Người đại diện theo pháp luật nộp giấy rút tiền gửi tiết kiệm có chữ ký đúng với chữ ký mẫu đã đăng ký tại tổ chức tín dụng.

4. Xử lý đối với tình huống:

Căn cứ thông tin tình huống thì chủ sở hữu tiền gửi tiết kiệm được xác định là cháu Z. Theo các quy định pháp luật đã trích dẫn nêu trên thì:

– Cha mẹ của cháu C (ông X, bà A) là người đại diện theo pháp luật của cháu Z. Bà A là mẹ của cháu Z  chết nên người còn lại là ông X là người đại diện theo pháp luật của cháu Z (điều kiện là ông X không bị mất năng lực hành vi dân sự/có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi/bị hạn chế năng lực hành vi dân sự/bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con/không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ).

– Do tiền gửi tiết kiệm là tài sản riêng của cháu Z nên về nguyên tắc tài sản này do bố cháu Z (ông X) quản lý. Các giao dịch liên quan đến tiền gửi tiết kiệm của cháu Z khi cháu chưa đủ 15 tuổi được thông qua người đại diện theo pháp luật của cháu Z là ông X.

– Ông X cần liên hệ với tổ chức tín dụng nơi mở sổ tiết kiệm cho cháu Z để làm thủ tục đăng ký lại người đại diện theo pháp luật của cháu Z (đăng ký thông tin người đại diện theo pháp luật, đăng ký chữ ký,…) theo trình tự, thủ tục do tổ chức tín dụng đó hướng dẫn.

(Nguồn ảnh minh hoạ: Sưu tầm trên Internet)